Χριστούγεννα: πως αντιδρούμε στα «θέλω» των παιδιών
Τα Χριστούγεννα στο μυαλό των παιδιών είναι μία περίοδος έντονα συνδεδεμένη με τα δώρα. Βέβαια, είναι πολύ συνηθισμένο τα δώρα να δημιουργήσουν και διαφωνίες μεταξύ γονιών και παιδιών.
Συχνά οι γονείς περιγράφουν διαλόγους όπως ο παρακάτω:
Παιδί: «Τι είναι αυτόΔεν είναι αυτό που ζήτησα!», «Είχα ζητήσει και κάτι ακόμα»
Γονέας: «Δεν πρέπει να είμαστε αχάριστοι», «Εγώ στην ηλικία σου δεν είχα τέτοια», «Δεν εκτιμάς αυτά που έχουμε», «Νομίζεις μας περισσεύουν τα λεφτά
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένα παιδί ή ένας/μία έφηβος/η μπορεί να αντιδράσουν έτσι:
• Στις μικρότερες ειδικά ηλικίες είναι φυσιολογικό τα παιδιά να μην μπορούν να συγκρατήσουν τα «θέλω» τους
• Μπορεί να «δοκιμάζουν» τα όρια που έχουν τεθεί
• Μπορεί να μην καταλαβαίνουν τους αντικειμενικούς περιορισμούς (πχ. οικονομική δυνατότητα)
• Μπορεί να κρύβονται συναισθηματικές προκλήσεις στη σχέση παιδιών – γονέων (πχ. «Θεωρούν οι δικοί μου ότι τα έχω πάει αρκετά καλά;», «Μήπως προτιμούν το αδελφάκι μου και γι’ αυτό του πήραν περισσότερα;»)
Είναι φυσικό οι γονείς να αναστατώνονται από τέτοιες δηλώσεις. Τα παιδικά και εφηβικά «θέλω» ίσως μοιάζουν ατελείωτα και ενδεχομένως προκαλούν εκνευρισμό, κούραση ή κι ενοχές. Η ερμηνεία που δίνεται στη συμπεριφορά του παιδιού επηρεάζει άμεσα και τη γονική αντίδραση.
Για παράδειγμα, εάν ένας γονέας θεωρήσει:
• Ότι το παιδί δεν εκτιμά όσα του προσφέρει , πιθανά να θυμώσει και να του πει ότι είναι αχάριστο
• Ότι το παιδί νιώθει αποστερημένo, πιθανά να νιώσει ενοχές και να ενδώσει σε όλα του τα «θέλω».
Σημαντικό είναι να γνωρίζει ο γονέας ότι αυτό που φαντάζεται διαφέρει από αυτό που συμβαίνει στο μυαλό του παιδιού. Αξίζει να σημειωθεί πως εκείνη την στιγμή το παιδί ή ο/η έφηβος/η εκφράζει ένα έντονο συναίσθημα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν εκτιμά αυτά που ήδη έχει. Άλλωστε τα παιδιά από την προσχολική μέχρι και την εφηβική ηλικία χρειάζονται την κατανόηση των γονέων για να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους.
Αυτό που συνήθως είναι πιο βοηθητικό για την επικοινωνία και τη συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού είναι ο γονέας:
• Να μην απαντήσει αλλά να κάνει ερωτήσεις (πχ. «Πώς αισθάνεσαι για αυτό;», «Γιατί φαντάζεσαι ότι δεν μπόρεσες να πάρεις αυτό που ζήτησες;»
• Να αναγνωρίσει ότι το παιδί είναι στενοχωρημένο ή απογοητευμένο ή θυμωμένο και να του επιτρέψει να εκφραστεί χωρίς σχόλια ή κριτική
• Να ξεκινήσει μια συζήτηση – ακόμα και με όλα τα μέλη της οικογένειας – σχετικά με την αξία των υλικών αγαθών έναντι άλλων
• Να συζητήσουν για το πότε ή το πως μπορεί να ικανοποιηθεί η επιθυμία του παιδιού στο μέλλον
Έτσι, ένας νέος διάλογος θα μπορούσε να πάει ως εξής:
Παιδί: «Τι είναι αυτόΔεν είναι αυτό που ζήτησα!», «Είχα ζητήσει και κάτι ακόμα»
Γονέας: «Τι ιδιαίτερο είχε αυτό που ήθελεςΤι δεν είναι τόσο καλό σε αυτό που πήρεςέπει να είσαι πολύ απογοητευμένος που δεν πήγε όπως το περίμενες.», «Κι εγώ έχω αισθανθεί έτσι.», «Όταν ηρεμήσεις είμαι εδώ να το συζητήσουμε.», «Δυστυχώς αυτό θα πάρει πολύ καιρό για να καταφέρουμε να το αγοράσουμε.», «Τι θα έλεγες αν φύλαγες κάθε βδομάδα στον κουμπαρά σου Χ ποσό μέχρι να μπορέσεις να το αγοράσεις