Τα παιδιά που πάσχουν από διαβήτη την εποχή του covid-19
Γράφει ο Αμπάς Καντρέ
Παιδίατρος- Διαβητολόγος
Επιστημονικός συνεργάτης & Υπεύθυνος του Παιδοδιαβητολογικού Ιατρείου στο Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών- Μαρούσι
Συνεργάτης της Π.Ε.Α.Ν.Δ
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μεταβολική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την αύξηση της γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα λόγω μερικής ή ολικής έλλειψης ινσουλίνης. Οι πιο συχνές μορφές του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) είναι δύο, ο Διαβήτης τύπου 1 (ΣΔτ1) και ο Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔτ2).
Ο ΣΔτ1 ή παιδικός διαβήτης καταγράφει, τα τελευταία χρόνια, ανησυχητική ετήσια αύξηση (περίπου 5%), ιδιαίτερα σε παιδιά της προσχολικής ηλικίας. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα προστίθενται περίπου 1.000 νέες περιπτώσεις διαβήτη σε παιδιά. Ο ΣΔτ2 ή των ενηλίκων, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρίας, έχει τριπλασιαστεί στην Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια και σήμερα κυμαίνεται στο 8% του πληθυσμού.
Ο ΣΔτ1 είναι μια χρόνια πάθηση, που χαρακτηρίζεται από ολική έλλειψη ινσουλίνης, λόγω αυτοάνοσης καταστροφής των β-νησιδίων του Langerhans, στο πάγκρεας που παράγουν ινσουλίνη. Η αντιμετώπιση του ΣΔτ1 περιλαμβάνει χορήγηση ινσουλίνης, ισορροπημένη διατροφή, άσκηση και συστηματικό έλεγχο του σακχάρου αίματος. Στόχος της θεραπείας, ανεξάρτητα ηλικίας και τύπου, είναι να κρατήσουμε το σάκχαρο του αίματος σε επίπεδα όσο το δυνατόν στα επιθυμητά όρια για να αποφεύγονται οι επιπλοκές του διαβήτη.
Τα συμπτώματα του ΣΔτ1 (πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία, κούραση και απώλεια βάρους) συνήθως είναι θορυβώδη και διάρκειας μερικών εβδομάδων ενώ όσο ποιο ενημερωμένο είναι το ευρύ κοινό, τόσο ποιο άμεση είναι η διάγνωση της πάθησης και η έγκαιρη αντιμετώπισή της.
Τα παιδιά και οι ενήλικες με ΣΔτ1 δεν χρειάζεται να ακολουθούν ειδικό διαιτολόγιο.
Οι διατροφικές συστάσεις είναι ίδιες με εκείνες που απευθύνονται στα άτομα χωρίς διαβήτη. Η μόνη διατροφική ιδιαιτερότητα αφορά την εκπαίδευσή τους, κυρίως στο να υπολογίζουν την ποσότητα των υδατανθράκων ώστε να κάνουν την αντίστοιχη δόση της ινσουλίνης.
Τα παιδιά με ΣΔτ1 δεν πρέπει να αποκλείονται από οποιαδήποτε δραστηριότητα ούτε να έχουν ειδική μεταχείριση στο σχολείο. Ωστόσο, οι εκπαιδευτικοί και οι φίλοι καλό είναι να γνωρίζουν τα συμπτώματα και την αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας (επίπεδα γλυκόζης αίματος χαμηλότερα από 70 mg/dl).
Ο σακχαρώδης διαβήτης στα παιδιά δημιουργεί σοβαρά θέματα στην οικογένεια. Η διάγνωση ενός παιδιού με διαβήτη εμφανίζεται στο περιβάλλον ως «κεραυνός εν αιθρία». Η καθημερινή ζωή του παιδιού και της οικογένειάς του είναι μια συνεχής πρόκληση και προσπάθεια για τη ρύθμιση, γεγονός που δημιουργεί έντονο στρες, απογοήτευση, κούραση, θυμό, ενοχή, φόβο και θλίψη.
Βασικό μέλημα των επαγγελματιών υγείας, παρέχοντας τη δυνατότητα επικοινωνίας όλο το 24ωρο, είναι η εκπαίδευση και ψυχολογική υποστήριξη του παιδιού και της οικογένειας ώστε να επιτυγχάνεται αποτελεσματική διαχείριση του διαβήτη και να δημιουργηθεί αίσθημα ασφάλειας. Σε αυτό, καθοριστικός επίσης είναι και ο ρόλος του σωματείου Π.Ε.Α.Ν.Δ. που εδώ και 37 χρόνια, με καινοτόμα προγράμματα, υπηρεσίες κ δράσεις υποστηρίζει το παιδί με ΣΔτ1 και την οικογένειά του.
Παρ’ όλες τις δυσκολίες, φαίνεται ότι οι περισσότερες οικογένειες παιδιών με διαβήτη ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και διαχειρίζονται ικανοποιητικά τη χρόνια πάθηση του παιδιού τους.
Όσον αφορά τις επιπλοκές του διαβήτη, είναι τεκμηριωμένο ότι η καλή γλυκαιμική ρύθμιση (επίπεδα της γλυκόζης αίματος σε αποδεκτά επίπεδα) εξασφαλίζει την αποφυγή ή τουλάχιστον τη μείωση των επιπλοκών καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Σχετικά με τον κορωνοϊό, σύμφωνα με τη Διεθνή Εταιρεία Διαβήτη Παιδιών και Εφήβων (International Society for Pediatric and Adolscent Diabetes), τα παιδιά και οι έφηβοι με ΣΔτ1 δεν κατατάσσονται στις ευπαθείς ομάδες για νόσηση από Covid-19.
Το αισιόδοξο μήνυμα για τα άτομα με ΣΔ είναι ότι η επιστήμη και η τεχνολογία προχωρούν με ταχύτατους ρυθμούς. Είναι σχεδόν δεδομένο ότι στο προσεχές μέλλον θα είναι διαθέσιμο το τεχνητό πάγκρεας ίσως και μια ριζική λύση όπως η μεταμόσχευση νησιδίων παγκρέατος ή η χρήση βλαστοκυττάρων.