Επιστροφή στο σχολείο μετά τις διακοπές των εορτών
Οι διακοπές των Χριστουγέννων τελείωσαν και όλοι προσπαθούν να επανέλθουν στους ρυθμούς και τις απαιτήσεις της καθημερινότητας.
Αν για τους ενήλικες χρειάζεται χρόνος προσαρμογής, φανταστείτε πόσο δύσκολο είναι για τα παιδιά να επιστρέψουν στο σχολείο, τις δραστηριότητες και το διάβασμα μετά από δύο εβδομάδες ξεγνοιασιάς και παιχνιδιού. Αξίζει να αναγνωρίσουμε στα παιδιά ότι έχουν ένα πολύ σκληρό καθημερινό πρόγραμμα και είναι πράγματι αναγκαίο το διάλειμμα των Χριστουγέννων ώστε να μπορέσουν να φορτίσουν τις μπαταρίες τους και να επανέλθουν με όλες τους τις δυνάμεις.
Από την άλλη, οι διακοπές των Χριστουγέννων δεν είναι το ίδιο έντονες και αναζωογονητικές για όλα τα παιδιά. Κάποια παιδιά ίσως δεν είχαν τη δυνατότητα να κάνουν όμορφες εκδρομές και να πάρουν εντυπωσιακά δώρα από τον Άη Βασίλη. Ίσως αυτά τα παιδιά να έχουν περισσότερα παράπονα από τους γονείς τους και να επιστρέφουν στο σχολείο με μεγαλύτερο εκνευρισμό.
Σε κάθε περίπτωση, για κάποια παιδιά η περίοδος προσαρμογής μπορεί να μη διαρκεί περισσότερο από κάποιες μέρες. Για κάποια άλλα όμως, η προσαρμογή μπορεί να τα δυσκολέψει αρκετά και οι γονείς να παρατηρήσουν σημάδια παλινδρόμησης στο παιδί ή να φοβηθούν ότι κάνει «κοιλιά» στα μαθήματά του. Όπως συμβαίνει σε οτιδήποτε άλλο, έτσι και εδώ, ο ρυθμός του κάθε παιδιού είναι μοναδικός και έχει νόημα να δούμε τι δυσκολεύει το κάθε παιδί και πώς μπορούμε να το διευκολύνουμε ώστε η επιστροφή να μην είναι τόσο τραυματική για εκείνο.
Το πιο σημαντικό λοιπόν είναι να κατανοήσουμε ότι αυτό που το παιδί καλείται να κάνει (να αφήσει πίσω το παιχνίδι, τον ύπνο, τις βόλτες και να επιστρέψει στο διάβασμα και τις υποχρεώσεις) δεν είναι καθόλου εύκολο και απλό. Χρειάζεται να του αναγνωρίσουμε ότι η δυσκολία και η δυσφορία που μπορεί να αισθάνεται είναι απόλυτα φυσιολογικές και ότι πράγματι χρειάζεται να προσπαθήσει για να βάλει στην άκρη κάποιες από τις ανάγκες του ώστε να μπορέσει να επαναπροσαρμοστεί. Ειδικά για ένα παιδί που νιώθει «ριγμένο», που νιώθει ότι δεν πήρε όσα πήραν άλλα παιδιά, είναι σημαντικό να εξηγήσουμε ποιες δυσκολίες υπάρχουν αλλά και να του επιτρέψουμε να νιώθει έτσι και να το ενισχύσουμε να το εκφράσει.
Τρόποι να βοηθήσουμε το παιδί μας να προσαρμοστεί σταδιακά
Υπάρχει όμως η δυνατότητα να διευκολύνουμε το παιδί σε αυτή του τη διαδικασία ώστε η αλλαγή να μην έρθει τόσο απότομα αλλά σταδιακά και με στήριξη. Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι το παιδί πρέπει να έχει σταθερό και απαιτητικό πρόγραμμα και κατά τη διάρκεια των διακοπών με το φόβο να μη χαλαρώσει αρκετά και δυσκολευτεί στη συνέχεια. Αντιθέτως, ίσως δε χρειάζεται να είναι τόσο απαιτητικό το πρόγραμμα ακόμη κι όταν οι διακοπές τελειώνουν.
Μια αυθόρμητη βόλτα το Σάββατο ή το κάλεσμα κάποιων φίλων του παιδιού στο σπίτι μπορούν να γίνονται και εκτός εορταστικών διακοπών. Μια κατασκευή στο σπίτι μπορεί να γίνει και ένα καθημερινό απόγευμα, όταν έχει τελειώσει το διάβασμα. Με έναν τρόπο «τιμάμε» την ανάγκη του παιδιού για παιχνίδι και δημιουργικότητα και δεν τη βάζουμε σε δεύτερη μοίρα τοποθετώντας το διάβασμα στην κορυφή των προτεραιοτήτων.
Αν το διάβασμα είναι αυτό που στερεί στο παιδί το παιχνίδι, την επαφή με τα άλλα παιδιά, τους γονείς του και νέα ερεθίσματα, ακούγεται αρκετά λογικό να το αντιμετωπίζει εχθρικά. Το διάβασμα γίνεται πράγματι ένα εμπόδιο για το παιδί. Ίσως χρειάζεται να δούμε πώς μπορούν να χωρέσουν όλα όσα έχει ανάγκη το παιδί ακόμη και όταν υπάρχει το σχολείο.
Χρειάζεται να εμπιστευτούμε το δυναμικό του παιδιού και να το διευκολύνουμε. Ένα παιδί που νιώθει ότι το ακούν, ότι κατανοούν τις ανάγκες και τα συναισθήματά του και δεν το κρίνουν για αυτό, ότι αναγνωρίζουν τις δυνατότητές του και του δίνουν ενεργό ρόλο στις αποφάσεις που τον αφορούν, είναι πιο πιθανό να ενεργοποιηθεί και να αναπτύξει τις δεξιότητές του δημιουργικά.
Από την Κλεοπάτρα Τσουχνικά, Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια